Een op de vier stagiairs zou geen eerlijke stagevergoeding krijgen. Dat blijkt uit een enquête in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). Bijna de helft krijgt zelfs helemaal geen vergoeding. Wat zijn je rechten als stagiair eigenlijk?

Heb je recht op een stagevergoeding?

Dat verschilt per sector. Bij sommige sectoren is het opgenomen in hun collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Veel cao's kun je online vinden, bijvoorbeeld hier.

Staat er niets in over een stagevergoeding? Dan mag een bedrijf zelf bepalen of het een stagevergoeding betaalt, en hoeveel. Je kunt hier afspraken over maken met je stagebedrijf. Die komen dan in je stageovereenkomst.

Over de enquête van het ISO

• De enquête werd gehouden onder 4.900 studenten.
• Een op de vier studenten zei te worden ingezet als een normale werknemer, zonder een eerlijke vergoeding te krijgen.
• Bijna de helft kreeg helemaal geen vergoeding, vooral in het onderwijs en de zorg.
• ISO-voorzitter Lisanne de Roos: "Een stage is je allereerste ervaring op de arbeidsmarkt. Daar hoort de persoonlijke groei van de student centraal te staan, en niet het gewin voor de werkgever. Toch zien we dat stagiairs te vaak worden ingezet als goedkope arbeidskracht."

Wat is het verschil tussen een stage en werk?

Volgens de Rijksoverheid draait een stage om het leren (in een werkomgeving). Vooraf moeten leerdoelen worden bepaald. Het werk van een gewone werknemer draait om productie draaien en omzet maken. Een stagiair mag niet worden ingezet als een gewone werknemer. Is het doel van de stage niet leren, maar werken? Dan heb je wél recht op betaling (het minimumloon).

Wat kun je doen als dit misgaat?

Je kunt stagemisbruik melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Die kan het onderzoeken en het bedrijf eventueel een boete geven.

Heb je recht op een reiskostenvergoeding?

Hiervoor gelden dezelfde regels als voor een stagevergoeding: staat de reiskostenvergoeding niet in de cao, dan mag een bedrijf dit zelf bepalen.

Heb je recht op vakantiedagen?

Je mag in overleg met je stagebedrijf vrije dagen opnemen. Wel moet je je aantal verplichte stage-uren halen. Die staan in de Onderwijs- en examenregeling (OER) van je opleiding.

Hoeveel uur per week mag je stage lopen?

Dat staat in de Arbeidstijdenwet, die ook voor stagiairs (vanaf achttien jaar) geldt. Kort gezegd mag je maximaal twaalf uur per dienst werken. En maximaal zestig uur per week, als dat niet te lang duurt.

Hoe je werkweken er wél uit mogen zien over een langere periode, lees je in de wet. Daarin staat ook hoe het zit met werken op zondag, nachtdiensten en mogelijke uitzonderingen.

Hoe is jouw veiligheid geregeld?

De Arbowet geldt ook voor stagiairs. Daarin staat dat het stagebedrijf moet zorgen voor jouw gezondheid en veiligheid. Het bedrijf moet het jou vertellen als er risico's zijn, en hoe je je daartegen kunt beschermen. Ook moet het bedrijf voor (gratis) bescherming zorgen. Denk aan een helm in de bouw, speciale kleding in de zorg of oordoppen waar herrie is.

Heb je recht op begeleiding?

Ja, je hebt recht op begeleiding vanuit school en vanuit je stagebedrijf. Van tevoren spreek je af hoe vaak je schoolbegeleider langskomt, en hoe je die kunt bereiken met vragen.

Eventuele problemen met je stagebegeleider los je samen op, als dat kan. Je kunt ook naar je andere stagebegeleider of mentor stappen. Of je neemt contact op met JOB MBO (voor MBO'ers), CNV Jongeren of FNV Jong.

Waar vind je jouw rechten en plichten terug?

Die staan in je stageovereenkomst. Dat is een contract tussen jou, de school en het stagebedrijf. Hierin leggen jullie vast wanneer je stage loopt, wat je moet leren, of je een stagevergoeding krijgt en wie je begeleiders zijn. Ook kunnen er extra afspraken in worden opgenomen.

Verder heeft elke opleiding een Onderwijs- en examenregeling (OER). Daarin staat aan welke regels je stage moet voldoen vanuit jouw opleiding.

In de stagewijzer van JOB, CNV Jongeren en FNV Jong staan alle spelregels handig op een rij. Voor BBL-studenten is er een leerwerkwijzer.

‍